2022 is net begonnen. Veel werkgevers hebben voor dit nieuwe jaar voor hun medewerkers nieuwe vakantiedagen ingeboekt. Maar hoe zit het eigenlijk met de vakantiedagen die voor de werknemers nog in de boeken staan? Die vervallen toch per 1 juli aanstaande? Of toch niet?
Er zijn twee soorten vakantiedagen: wettelijke en bovenwettelijke. De wettelijke dagen zijn toegekend op basis van de wet, en de bovenwettelijke zijn toegekend op basis van een andere regeling, het gebruik in een sector, of misschien gewoon als extra gunst van de werkgever.
Wettelijke vakantiedagen
Het wettelijk recht op vakantie betreft vier maal de wekelijks door de werknemer gewerkte uren. Dat komt dus neer op vier werkweken, ongeacht hoeveel uren per week een werknemer werkt. Want iemand die vijf dagen per week werkt heeft 5 x 4, dus 20 dagen = vier werkweken; iemand die 2 dagen per week werkt heeft 2 x 4, dus 8 dagen, wat voor hem ook vier werkweken is.
Voor deze wettelijke vakantiedagen geldt, dat zij bij voorkeur in het jaar van toekenning worden opgenomen, of zo spoedig mogelijk daarna. Omdat de (Europese) wetgever het belangrijk vindt, dat de vakantie ook daadwerkelijk wordt opgenomen, is in de wet vastgelegd, dat wettelijke vakantiedagen die niet zijn opgenomen op 1 juli van het jaar na de toekenning van die dagen vervallen. Dus: wettelijke vakantiedagen die over 2021 zijn toegekend moeten uiterlijk op 1 juli 2022 zijn opgenomen. Zo niet, dan kan de werknemer er geen rechten meer aan ontlenen. De werkgever kan ze afboeken. Of toch niet?
Inderdaad: meestal niet. In het algemeen geldt al, dat vakantiedagen niet mogen worden afgeboekt als de werknemer ze niet kon opnemen. Bijvoorbeeld omdat hij te ziek was. Ook als een werknemer zoveel werk krijgt opgedragen dat hij niet goed vakantie kon opnemen, mag de werkgever de dagen niet afboeken. De werkgever heeft namelijk de plicht de werknemer in de gelegenheid te stellen de vakantiedagen ook daadwerkelijk op te nemen. Daarnaast heeft de Europese rechter bepaald, dat de wettelijke vakantiedagen alleen mogen worden afgeboekt als de werkgever de werknemer heeft gewaarschuwd dat de vakantiedagen vervallen. Die waarschuwing moet zo tijdig gegeven worden, dat de werknemer zijn vakantie ook redelijkerwijs nog kan inplannen.
Bovenwettelijke vakantiedagen
Voor de bovenwettelijke vakantiedagen geldt een andere regeling. Bovenwettelijke vakantiedagen vervallen niet. Zij kunnen wel verjaren, en wel vijf jaar na afloop van het jaar waarin ze zijn opgebouwd. Per 1 januari 2022 zijn dus de nog openstaande bovenwettelijke vakantiedagen van 2016 verjaard.
Verval en verjaring
Behalve de termijn zijn ook de rechten gekoppeld aan verval of verjaring van de vakantiedagen niet dezelfde. De vervaldatum is onverbiddelijk. Verstrijkt de datum, dan vervalt het recht op de vakantiedagen in principe. Een verjaringsdatum is niet zo absoluut. Als een werknemer vóór de verjaringsdatum uitdrukkelijk schriftelijk aangeeft dat hij ook na het verstrijken van deze dagen zijn recht op vakantie nog wil uitoefenen, dan gaat vanaf dat moment een nieuwe verjaringstermijn van vijf jaar lopen. Men noemt dat het stuiten van de verjaring. Als een werknemer langer bij u in dienst is en dit consequent doet, kan er op termijn dus toch nog wel een groot saldo aan openstaande vakantiedagen ontstaan.
Waarschuwing
Om te zorgen dat bij dat saldo niet ook de nog niet opgenomen wettelijke vakantiedagen moeten worden opgeteld, doet een werkgever er goed aan zijn werknemers regelmatig te waarschuwen dat de opgebouwde vakantiedagen zullen vervallen als ze niet tijdig zijn opgenomen. Een eerste waarschuwing kan al in de arbeidsovereenkomst opgenomen worden. Daarnaast is het begin van het nieuwe kalenderjaar, als de nieuwe dagen worden bijgeschreven, een goed moment om de werknemers te waarschuwen voor het verval van de vakantiedagen. Ze hebben dan nog een half jaar de mogelijkheid ze op te nemen. Doen ze dat niet, dan vervallen ze wel en kunt u ze inderdaad afboeken.
Mocht u hierover nog vragen hebben, dan zijn wij u graag van dienst
