In tijden van voorspoed en een groeiende economie ligt het niet zo voor de hand, maar om voor de toekomst de risico’s beheersbaar te houden is het goed om binnen de onderneming regelmatig een juridische check-up te doen.
Juridische check-up: verantwoord ondernemen
Het gaat goed met de economie. Behalve door autonome groei proberen ondernemingen hun marktaandeel verder te vergroten door bijvoorbeeld andere ondernemingen over te nemen. Daarbij wordt niet over één nacht ijs gegaan. Veelal wordt een ‘due dilligence’ onderzoek gedaan waarbij alle aspecten van de ‘vreemde’ onderneming worden onderzocht. Ook van de juridische kant van de ‘vreemde’ onderneming wordt dan een inschatting gemaakt. Hoe is de bedrijfsstructuur? Welke contractuele verbintenissen zijn er afgesloten? Is de binnen de onderneming opgebouwde kennis beschermd via octrooien of modelrechten, etc.?
Eigen Onderneming
Ook de eigen onderneming verdient van tijd tot tijd deze aandacht. Gedurende de startfase krijgen de juridische aspecten weliswaar de nodige zorg, maar nadien blijven die vaak onderbelicht. Feit is evenwel, dat ook op juridisch gebied de wereld niet stilstaat. Ondernemers kunnen daardoor het overzicht nogal gemakkelijk kwijtraken. Wat eens zo goed geregeld was kan na verloop van tijd achterhaald of plotseling totaal onvoldoende blijken, met alle gevolgen van dien.
Wat bijvoorbeeld wanneer het hoofd van de verkoopafdeling de overstap maakt naar een concurrent? Wellicht is dan het enige jaren geleden zorgvuldig overeengekomen concurrentiebeding niet meer tegen hem in te roepen, omdat zijn functie nadien is verzwaard. Worden de leveringsvoorwaarden nog steeds van toepassing verklaard op de achterkant van de factuur, terwijl dat vanaf 1992 dient te gebeuren bij het sluiten van de overeenkomst? Dat kan ertoe leiden dat een beroep op een schadebeperking niet opgaat. En: mogelijk dat een onderneming door de jaren heen allerlei nieuwe activiteiten heeft ontwikkeld waardoor mogelijk strijdigheid is ontstaan met het van toepassing zijnde bestemmingsplan. Dat kan leiden tot klachten van omwonenden en aanschrijvingen (met dwangsommen) van gemeenten.
Voorkomen
Ter voorkoming van onverwachte risico’s is het raadzaam om de bedrijfsvoering van tijd tot tijd opnieuw tegen het licht te houden en te bezien of alles in juridisch opzicht ‘up-to-date’ is geregeld. Dat het hierbij kan gaan om de meest uiteenlopende onderwerpen, blijkt uit onderstaande opsomming:
- bedrijfsstructuur: rechtsvorm, statuten, bestuur, toezicht, (mede)zeggenschap;
- bedrijfsmiddelen: eigendom/huur/lease van onroerend goed, inventaris;
- relatie met werknemers: arbeidsovereenkomsten en -omstandigheden;
- bescherming kennis: octrooi, kwekersrecht, concurrentiebedingen;
- overeenkomsten: toeleveranciers, (onder)aannemers, agenten, banken;
- afnemers: leveringsvoorwaarden, betalingscondities;
- verzekeringen: schade en aansprakelijkheid;
- relatie met overheden: vergunningen, milieuwetgeving.
Risico lopen is eigen aan ondernemerschap. Weten welke risico’s er zijn en hoe daarmee omgegaan kan worden ( bijvoorbeeld contractueel beperken, verzekeren of andere wegen bewandelen) voorkomt onaangename verrassingen bij het ondernemen. Daardoor kan alle aandacht vervolgens weer gericht zijn op de commerciële ontwikkeling van het bedrijf.
